Start 66

Starty to pierwsze aparaty fotograficzne wyprodukowane w Polsce po II Wojnie Świtowej przez co dopiero wybudowane Warszawskie Zakłady Kinotechniczne (WZK). Była to i duma, i radość w tym niezwykle trudnym okresie, kiedy większość Polski była zrównana z ziemią. W późniejszych latach aparaty produkowano w zakładach o innej nazwie (czy to przez zmianę nazwy, reorganizacje czy miejsce produkcji). Były to Warszawskie Zakłady Foto-Optyczne (WZFO) i Polskie Zakłady Optyczne (PZO).

Prototyp aparatu powstał w 1953 roku, a produkcja seryjna odbywała się w latach 1954-1983. Był to jednocześnie najdłużej produkowany aparat polski. Nie zaczęto w cale od trywialnej konstrukcji bowiem Start to lustrzanka dwuobiektywowa, która o dekady przewyższała technicznie późniejsze konstrukcje Druh czy Ami. 

Nazwy tych aparatów też były różne: Start I, Start, Duoflex, Start II, Start B, Universa Uniflex 66, Noco-Flex, Start 66, Elitex, Start 66S.

Przedstawiony tutaj aparat to ostatni produkowany typ Start 66 (bardziej precyzyjnie Typ I, wersja II) w latach 1978 – 1983. Łącznie wyprodukowano ponad 41 tysięcy tego aparatu w PZO.

Cechy aparatu:

•    Przeznaczony do użycia z błoną typu 120 naświetlał klatki w formacie (6x6 cm – łącznie 12 zdjęci na błonie).
•    Korpus wykonany z aluminium.
•    Obiektyw celowniczy Emitar 1:3.5, 75mm.
•    Obiektyw zdjęciowy Emitar o ogniskowej 75 mm i maksymalnej przysłonie f/3.5. Zakres przysłon: 3.5, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22.
•    Migawka centralna, trzysektorowa o czasach: B, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250. Ręczny naciąg migawki pokrętłem, bez blokady podwójnej ekspozycji. Spust migawki w dolnej części korpusu, po lewej stronie, z możliwością wkręcenia wężyka spustowego.
•    Celownik lustrzany przez obiektyw celowniczy lub tzw. celownik sportowy – czyli ramkowy.
•    Ostrość nastawiana manualnie przez celownik lustrzany lub wg. skali: 1m do nieskończoności.
•    Brak czerwonego okienka z numerem klatki. Przesuw filmu manualny, pokrętłem do oporu. Licznik zdjęć z automatycznych zerowaniem. 
•    Gniazdo synchronizacji z lampą błyskową w przedniej części korpusu. Szyna do mocowania lampy z boku, po lewej stronie.
•    Plastikowa osłona obiektywów.
•    Gniazdo mocowania statywu ¼”.
•    Uchwyty na pasek.

Zdjęcia testowe wykonano na materiale Rollei Infra IR400 wywołanym w Bellini DF2. Jak widać praktycznie każde z tych zdjęć jest doświetlone światłem, które dostało się do wnętrza nie przez obiektyw. W tym miejscu przestroga. Dlaczego tak się stało? Aparat kupiłem na aukcji i dostałem go razem z przytwierdzonym paskiem skórzanym, który wyglądał doskonale. Niestety tylko wyglądał. Pod dwu zdjęciach, podczas zakładania na ramię pasek po prostu pękł. Jak się okazało jego wytrzymałość graniczyła z wytrzymałością papieru. Aparat spadł z dość dużej wysokości na dolny, tylni kontur zakrzywiając pokrywę i zapewne wpuszczając tak światło przez obudowę. Jako że filmu było mi żal, wróciłem do domu i przewinąłem negatyw po wyprostowaniu przygiętej pokrywy i ściany przylegającej do licznika. Wyszło to co wyszło. Bardzo żałuję uszkodzenia aparatu i radzę: nie używajcie pasków, z aparatów których wiek można ocenić na ok. 50 lat, a przynajmniej dobrze sprawdźcie wytrzymałość tych pasków.

Źródła:
•    Mariusz Jedynak, Polskie aparaty fotograficzne, 1953-1985, Katalog. Wydawnictwo MS, Opole 2018
•    Mariusz Jedynak, Polskie aparaty fotograficzne, Historia Produkcji. Wydawnictwo MS, Opole 2019
•    nameSUREname - fotografia analogowa - http://www.youtube.com/@namesurename-fotografiaana3168