PRÓBA WYWOŁANIA KODACHROME – DWA

2025

Jak odzyskać obrazy z filmu, którego już nikt nie wywołuje

Historię materiału pozytywowego opisałem dość dokładnie w 2011 roku w artykule „W KOŃCU KODACHROME”. Przedstawiłem także, w zasadzie nieudaną, próbę wywołania filmu 135 KODACHROME w procesie czarno-białym. Otwierając lodówkę zauważyłem 14 lat później, że mam jeszcze nienaświetlone rolki tego fantastycznego produktu. I natknęło mnie. Spróbuję jeszcze raz.

Załadowałem do swojej Yashica FX-3 Kodachrome 64, co już samo w sobie sugeruje wersję „X” i udałem się na krótki marcowy spacer. Ponieważ nie miałem tekturowego pudełeczka, tylko samą kasetę w plastikowym pojemniku, trudno było określić datę przydatności. Jednak pewna wskazówka była. Kaseta miała już kodowanie czułości w systemie DX, który został wprowadzony do użycia w przez firmę Kodak w 1983 roku. Założyłem zatem, że czułość filmu wynosi 12 ASA (mniej na FX-3 ustawić się nie da) i prześwietlałem optymalny pomiar ekspozycji o jeden ząbek skali, czyli pół przysłony. Wybrałem do naświetleń czas 1/30, aby zmieścić się z maksymalną przysłona f/1.9 w każdych warunkach oświetleniowych. Oczywiście groziło to otrzymaniem poruszonych zdjęć, ale starałem się zachować maksymalną ostrożność.

Kodachrome 64 w kasecie - © 2025 Tomasz Ryś

Do wywołania użyłem w zasadzie tego samego procesu co opisany w „próbie – raz”. Czyli:

1. Kąpiel wstępna 2 x 5 min z wymianą wody po pierwszym okresie. Temperatura 20ºC. Kolor (to nie jest to co myślicie) wylewanej wody sugerował, że jest to zupełnie inny materiał niż przy próbie w 2011 roku.

2.   Wywoływacz D-76 1+1 przechowywany w takim rozcieńczeniu jeden tydzień i ze „stażem” dwu wywołanych filmów. Czas obróbki z mieszaniem typu „Kodak” (początek 30sek i potem co minutę 10 sek.) 12 min w temperaturze 22ºC. Kolor wywoływacza po obróbce pokazany niżej.
3.   Przerywacz 1 min.
4.   Utrwalanie w FOMAPAN 1+5 – 4 min.
5.   Płukanie metodą Ilforda, plus ekstra moczenie 4 min i dalej płukanie pod bieżącą wodą 5 min.
6.   Moczenie w wodzie destylowanej z dodatkiem dwu kropel zmiękczacza – 2 min.

Kolor wywoływacza po D-76 - © 2025 Tomasz Ryś

Ściąganie warstwy "węglowej" - © 2025 Tomasz Ryś

Film nawinięty na metalową spiralę - © 2025 Tomasz Ryś

7.   Ściąganie „węglowej" warstwy antyodblaskowej ręcznikiem papierowym. W tym celu film rozwinąłem ze szpuli koreksu (o dziwo czystej) i położyłem na ręczniku papierowym emulsją do dołu. Zwiniętym miękkim papierem ścierałem czarny osad z części błyszczącej.
8.   Następnie mokry film nawinąłem na metalową szpulę koreksu (na rowkową szpulę nie ma szans założenia mokrego materiału) i moczyłem ponownie przez 2 min w wodzie destylowanej z dwoma kroplami zmiękczacza.
9.   Suszenie

Co ciekawe, na wiszącym filmie (punkt 9) zauważyłem na brzegach jednej klatki nie do końca usuniętą ciemną powłokę. Chciałem zetrzeć, ale już się nie dało. WYgląda na to, że węgiel przywarł do emulsji z podłożonego papieru. Zatem ścieranie musi być realizowane ostrożnie z dbałością o czyste podłoże.

Kodachrome 64 po obróbce w procesie opisanym wyżej.

W przypadku tego filmu i tą metodą udało się uzyskać wyraźnie widoczne, choć chyba nieco prześwietlone lub prze-wywołane klatki. Wydaje mi się, że wynika to przede wszystkim z użycia nowej generacji materiału dedykowanej dla procesu K-14 w opozycji pierwszej próby z materiałem K-12 (lub nawet K-11).